“Klim zelf naar beneden om te helpen”
De Martin Buber plaquette wordt in Kerkrade uitgereikt aan jezuïet pater Georg Sporschill voor zijn onvermoeibare inzet als pastor en maatschappelijk werker: “Symbool van de mensheid”. De Euriade erepenning gaat naar Ruth Zenkert.
Lees het volledige artikel:
“Ik bekeer niet, de Roma bekeren mij”
De aangewezen drager van de Martin Buber-plaquette vertelt over geloof, maatschappelijk werk met de allerarmsten en de rol van de kerk.
(achter betaalmuur)
Uitreiking van de Martin Buber plaquette 2024 aan
Georg Sporschil SJ.
De uitreiking van de Martin Buber plaquette 2024 vindt op vrijdag,
22 november 2024 om 18.00 uur
in het PLT (Theater) te Kerkrade (NL) plaats.
Ontvangst vanaf 17.00 uur
De prijsuitreiking vindt plaats als onderdeel van het EURIADE International Dialogue Festival.
Meer dan 30 jaar geleden ging de Jezuïet Georg Sporschill (geb. 1946) in opdracht van zijn orde naar Boekarest om te zorgen voor de straatkinderen aldaar.
Moge het volgende ingekorte (W.J.) verhaal van Georg Sporschill getuigen van zijn inzet voor de ‘kleine’ mens, die hij eenvoudigweg ‘groot’ maakt. Het is dit werk aan de ‘kleine’ medemens, dat duidelijk maakt waarom wij – het Curatorium Martin Buber-plaquette evenals het bestuur van de Euriade – Georg Sporschill met de Martin Buber-plaquette MOESTEN onderscheiden!
MOISE of de ravenkunstenaar!
Ik ontmoette Moise voor het eerst dertig jaar geleden, toen hij in een riool woonde. Hij viel op in de horde straatkinderen die me destijds bedelend op het station in Boekarest belaagden. Moise was iets kleiner dan de anderen, maar stevig gebouwd. Hij stelde zich op als de woordvoerder van de in lompen gehulde figuren. Moise dacht daarbij geenszins aan zichzelf, maar ‘eiste’ voor vele anderen. Zo duwde hij de vierjarige Razvan in mijn armen en beval: ‘Die moet je in een huis opnemen, hij kan niet op het station blijven!’ Ik beloofde het probleem op te lossen, maar pas de volgende dag. Maar de kleine greep mijn hand en protesteerde. ‘Acum, acum – nu, niet morgen wil ik mee!’ Moise vergezelde ons om ervoor te zorgen dat de kleine werd opgenomen. Toen Razvan zes jaar oud was, brachten we hem naar school en hij vond zijn weg. Hij leerde koken en ging als jonge man naar Oostenrijk, waar hij dag en nacht in een restaurant werkte. Vandaag de dag spreekt Razvan goed Duits, hij heeft een eigen woning en een auto. Hij is een betrouwbare medewerker in de keuken van de abdij van Klosterneuburg bij Wenen. Als hij een paar dagen vrij heeft, reist hij veertien uur met de Flixbus van Wenen naar Transsylvanië om Moise te bezoeken, zijn redder en vriend …
Na twintig jaar verliet ik Boekarest, het project voor straatkinderen werd overgedragen aan anderen. Samen met Ruth Zenkert begon ik een nieuw project – onder de naam ELIJAH – in het Roemeense Transsylvanië, waar vele Roma in armoede leven. Hier richten we ons vooral op de kinderen en de jeugd, om hun een opleiding te bieden.
Bijna in elk dorp, aan de rand of bij het water, is er een verwaarloosde nederzetting. Nauwelijks was de nieuwe gemeenschap ELIJAH opgericht, of Moise stond al voor de deur. Hij sleepte een enorme icoon mee, die de kinderen lang geleden voor onze kapel in het sociaal centrum in Boekarest hadden geschilderd. Het was heerlijk om weer met hem samen te zijn. Zijn ideeën, zijn grappen zijn een genot. Hij ‘opende’ de deuren van alle huizen en hutten in het dorp. Overdag gaan allen naar hun werkplaatsen of sociale centra om te werken. Moise heeft een plek gevonden in onze pottenbakkerij en schildert. Urenlang zit hij daar, diep geconcentreerd, en beeldt hij met kleuren uit wat hij heeft meegemaakt: de kinderen in het riool, het station, de vrienden en vriendinnen, en sinds kort ook het verlangen naar vrede in Israël en Palestina. Op zijn schilderijen ontbreekt de raaf nooit, en zijn eigen gezicht schildert hij donkerder dan de gezichten van de anderen. Zijn favoriete onderwerp is de kerkdienst met vrolijke kinderen.
‘Raaf’, dat is in Roemenië het ergste scheldwoord voor de Roma met de donkere gezichten, maar volgens de Bijbel waren de raven de levensredders van de profeet Elia. ‘De raven brachten hem brood en vlees in de ochtend en ook brood en vlees in de avond.’
Moise, het straatkind, de bendeleider, de levensredder, is een kunstenaar geworden. Hij, die nergens bij hoort, schenkt ons prachtige werken …
Aanmelding
Secretariaat Stichting Euriade (NL)
Dhr. Martin Bloemers
Beste vrienden van de EURIADE,
Op 93-jarige leeftijd stierf afgelopen maandag onze VRIEND en DRAGER VAN DE MARTIN BUBER-PLAQUETTE
ANDREAS VAN AGT samen – hand in hand – met zijn echtgenote EUGENIE
Hij was een mens die altijd luisterde en vol medeleven open stond voor de ander. Zijn woorden getuigden van goedheid en rechtvaardigheid, van troost en blijdschap voor allen die met hem van doen hadden.
Ik ervoer hem als een vader, een broer, een hartsvriend.
Hij was zeer enthousiast over de Euriade, over “Jeugd in Dialoog”, over het idee achter de uitreiking van de Martin Buber-Plaquette.Zijn leven bestond uit “vertrouwen, verantwoordelijkheid en verwondering” en het voortdurende verlangen naar “VERBONDENHEID”.
Lieve Dries, lieve Eugenie!
We danken jullie. We waren en zijn met jullie …
Jullie kinderen Caroline, Eugenie en Frans en kleinkinderen zullen altijd de herinnering en de troost hebben van geweldige ouders, van oma en opa Van Agt .
Werner,
ook namens het Euriade-team
en het curatorium Martin Buber-plaquette
Toekenning van de Martin Buber-Plaque 2023 aan
ALMAZ BÖHM, agrarisch econoom, humanist, Oostenrijk-Ethiopië
Ceremonie ter gelegenheid van de toekenning van de Martin Buber-onderscheiding 2023 op
vrijdag 24 november 2023 om 18.00 uur
in het HuB. Theater Kerkrade, Theaterplein 30, Kerkrade (NL).
Ontvangst vanaf 17.00 uur.
De acteur CHRISTIAN WOLFF zal de lofrede uitspreken. De toekenning vindt plaats in het kader van het Internationale Festival van de Dialoog EURIADE.
Om 14.00 uur zullen de jongeren die deel hebben genomen aan het internationale Euriade-project “Youth in Dialogue” een gesprek voeren op het kasteel Rode in Herzogenrath met Almaz Böhm, de ontvanger van de Martin Buber-onderscheiding, haar lofredenaar Christian Wolff en de twee burgemeesters van Eurode, Petra Dassen en Benjamin Fadavian.
Martin Buber-plaquette 2022 voor Sabriye Tenberken en Paul Kronenberg
Het thema van het Internationale festival van de dialoog EURIADE hangt de eerste helft van dit jaar zeer nauw samen met de beide personen aan wie op 16 juni in de HuB van het theater in Kerkrade de Martin Buber-Plaquette wordt uitgereikt: Sabriye Tenberken en Paul Kronenberg. Zij stichtten in de Zuid-Indiase staat Kerala een internationaal instituut voor sociaal-visionairen met de naam “kanthari”.
De naam “kanthari” is door Sabriye Tenberken en Paul Kronenberg bewust gekozen. Ze zeggen daarover: “De kanthari is een soort chili die in afgelegen gebieden van Kerala groeit. Als hij wortel geschoten heeft, overleeft hij droogte en overstromingen. De kleine “kanthari” ziet er onschuldig uit, maar is scherp van smaak en pittig op de tong. Hij zuivert het bloed, vermindert pijn en verlaagt de bloeddruk. Daarmee is hij voor ons symbool en naamgever voor onze deelnemers die net als deze chili aan de rand van de maatschappij wortel geschoten hebben, alle moeilijkheden trotseren, verbeten en geëngageerd maatschappelijke misstanden bestrijden.”
Bij de deelnemers die een jaar lang intensief in het kanthari-instituut worden opgeleid en op hun taak voorbereid, gaat het om mensen uit de “grensgebieden” van de maatschappij, mensen die hebben “overleefd” en daaruit kracht putten om problemen in de sociale context of in het milieu blijvend op te lossen. Hierbij gaat het bijv. om vrouwen die gewelddadig zijn bejegend en die nu trainingscentra voor vrouwen oprichten, vroegere straatkinderen die projecten voor kinderen in het leven roepen, jonge mensen die oorlog meemaken en vredesinitiatieven ontplooien, het gaat om milieuactivisten die strijden voor een toekomst met schoon water en gezonde bossen en om mensen met een handicap die hun eigen scholen en trainingsprojecten in het leven roepen. Sinds 2009 werden 258 sociaal-visionairen uit 53 verschillende landen opgeleid. Op dit moment zijn er al meer dan 160 sociale en milieu-georiënteerde initiatieven die werden gerealiseerd en iedere dag duizenden behoeftigen steunen en zo hun leven langdurig positief veranderen.
Daarbij gaat het niet om liefdadigheid, maar om “empowerment”: “We reiken hun niet de oplossingen aan, maar de technieken, waarmee ze hun eigen oplossingen kunnen vinden en vertalen. Het gaat bij ons om ‘change from within’ “, aldus Sabriye en Paul.
Hun levensverhaal is ongewoon:
Sabriye Tenberken is afkomstig uit Bonn. Ondanks of misschien wel juist door het feit dat ze, 12 jaar oud, volkomen blind geworden was, koos ze als beroep voor een avontuur. Ze studeerde Tibetologie, sociologie en filosofie en ontwikkelde voor haar studie een Tibetaans brailleschrift dat tegenwoordig als officieel blindenschrift wordt erkend. Hiermee reisde ze op eigen houtje naar Tibet, waar zij samen met de Nederlandse onderzoeker en technicus Paul Kronenberg, die ze daar leerde kennen, de eerste blindenschool en een trainingsfarm voor blinde volwassenen oprichtten. Omdat beiden niet waren voorbereid op de moeilijke uitdagingen in de autonome regio Tibet, ontstond het idee ‘kanthari’, het Impact Leadership Institute for social and environmental change (www.kanthari.org).
“Naar ons komen diegenen die, zoals ook wij, hun leven en hun uitdagingen zelf ter hand genomen hebben. Ze komen naar ons toe met een groot ideaal, een grote droom om de samenleving ethisch te veranderen. Maar als je in onze maatschappij een grote droom hebt, dan hoor je altijd hetzelfde: ‘Blijf liever met beide benen op de grond staan! Reik niet naar de sterren!’ In het kanthari- instituut wordt de “dromers” echter moed ingesproken om hun ideeën te verwezenlijken en wij geven hun de tools daarvoor. Bij ons leren ze alles wat ze nodig hebben om sociale verandering op gang te brengen. Fondsenwerving, mediawerk, projectplanning en management, het opbouwen van een organisatie en zelfs milieuvriendelijk bouwen, landschapsplanning en nog veel meer.”
Allen die deze uiteenzetting lezen en zich met het werk van Sabriye en Paul verder bezig houden zullen begrijpen dat zij in de waarste zin van het woord met de Martin Buber-plaquette onderscheiden “moeten” worden … Zij zijn immers levende animatie, inspiratie, motivatie om zich om “ANDEREN” in onze samenleving te bekommeren, Anders gezegd: voor de anderen een partner zijn in de zin van het “IK en JIJ”- principe van Martin Buber!
Wij die de Martin Buber-plaquette aan persoonlijkheden uitreiken die zich op het gebied van MEDEMENSELIJKHEID onderscheiden, willen graag onze gasten en vrienden en onder hen vooral de jonge deelnemers aan het EURIADE-project “Jeugd in Dialoog” niet alleen deelgenoot maken van de waarden en werken van Sabriye en Paul, maar ze ook in gesprekken met hen beiden en bij de feestelijke uitreiking bewust maken van dat wat zij zelf zouden kunnen en moeten initiëren, in het leven roepen en verantwoorden…
Dit onder het motto, de titel, de thematische oproep: “KIJK MET DE OGEN VAN DE ANDER!”
Het is in deze context interessant dat Martin Buber als basis voor zijn dialogisch principe en de daarbij te realiseren IK en JIJ-relatie deze activiteit van het “kijken met de ogen van de ander” als voorwaarde op de voorgrond plaatst (zie ook de inleiding in dit tijdschrift).
Wanneer we namelijk afstand nemen van ons eigen zicht op iets, zouden we met de ogen van de ander diens visie kunnen ervaren en beleven. Daarbij zouden we de ander en diens woorden kunnen en moeten accepteren, zijn omstandigheden en perspectieven respecteren en vooral de ander niet met onze opvattingen in de rede vallen, hem zijn woord niet afnemen en hem zelfs onze mening opdringen.
Alleen zo kunnen we via het echte gesprek ontmoetingen realiseren die meer zijn dan een oppervlakkig gesprek: een gelukbrengende VERBONDENHEID.
Werner Janssen
